Bilim insanlarından alarm: Bu yüzyılda 500'den fazla kuş türü yok olabilir

Ormanlarda, sulak alanlarda ve mercan kayalıklarında yankılanan kuş sesleri her geçen yıl biraz daha azalıyor. “Nature Ecology and Evolution” dergisinde yayımlanan yeni bir bilimsel araştırmaya göre, bu yüzyıl içinde 500’den fazla kuş türü tamamen yok olabilir.

Sırbistan merkezli Politika portalının haberine göre, kuşların yok oluşu sadece biyolojik çeşitliliği değil, doğanın dengesini ve dolayısıyla insan yaşamını da tehdit ediyor. Kuşlar, zararlıları kontrol etmekten tohum yaymaya kadar ekosistemde kritik roller üstleniyor.

Üç Kat Daha Hızlı Bir Yok Oluş Süreci

İngiltere Reading Üniversitesi’nden Dr. Kerri Stewart, “Son 500 yılda kaybolan kuş türlerinin üç katı bu yüzyılda yok olma riskiyle karşı karşıya. Bu, görmezden gelinemeyecek kadar büyük bir alarm” ifadelerini kullandı.

Bilim insanları, yaklaşık 10.000 kuş türünü analiz ederek tükenişin başlıca nedenlerini belirledi:

• Tarım faaliyetleriyle doğal yaşam alanlarının yok olması

• İklim değişikliği

• Kaçak avcılık

• Yırtıcı türlerin yayılması

Stewart’a göre, bu tehditler ortadan kalksa bile yaklaşık 250 tür zaten yok olma sınırında. Bu nedenle, yalnızca pasif koruma yöntemleri yeterli değil. “Birçok kuş türünün kurtarılması için aktif müdahaleye, habitatların onarılmasına ve doğaya yeniden kazandırılmalarına ihtiyaç var,” dedi.

Umut Veren Başarı Örnekleri de Var

Raporda, bazı başarı hikâyelerine de yer veriliyor. 1987 yılında doğada tamamen yok olan Kaliforniya akbabası, yalnızca 22 bireyle hayatta kalmıştı. Kontrollü üretim ve doğaya bırakma çalışmaları sayesinde bugün vahşi doğada 350’nin üzerinde birey yaşıyor.

Birleşik Krallık’ta ise sulak alanların kurutulmasıyla nesli tükenen büyük su balıkçılı (Botaurus stellaris), yaşam alanlarının iyileştirilmesiyle birlikte 2024 yılında 280 erkek bireye ulaştı. Bu, son 200 yılın en yüksek sayısı olarak kaydedildi.

Uzmanlar: Yoğun Koruma Programları Şart

BirdLife International’dan Dr. Stuart Butchart da, “Doğal alanları korumak ve tehditleri azaltmak önemli ama bazı türler için bu yeterli değil. Yoğun kurtarma programları, üreme desteği, popülasyon takviyesi hatta ek besleme gerekebilir,” diyerek türlerin aktif şekilde desteklenmesi gerektiğini vurguladı.

Son küresel veriler, dünyadaki kuş türlerinin yaklaşık %50’sinin sayıca azaldığını gösteriyor. Başlıca nedenler ise habitat kaybı, iklim krizi, yasa dışı avcılık ve istilacı türlerin baskısı olarak sıralanıyor.