Dünya Sağlık Örgütü'nden yeni hamle: Alkol, tütün ve şekerli içeceklere %50 vergi artışı talebi

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), alkollü içecekler de dahil olmak üzere sağlıksız ürünlerde fiyat artışını teşvik eden en büyük kampanyasını başlattı. Reuters'a göre aynı yılda duyurulan "3 by 35" inisiyatifi kapsamında şekerli içecekler, tütün ve alkole yönelik vergiler 2035’e kadar en az %50 artırılacak.

DSÖ’nün verilerine göre bu vergilendirme stratejisi hem hastalıkları azaltma hem de bütçe gelirini artırma potansiyeli taşıyor; örneğin şekerli ve alkollü içecek tüketimindeki azalma sayesinde 50 yıl içinde 50 milyon erken ölüm önlenebilir .

Alkol için önerilen artış, vergiler sayesinde 2035 itibarıyla içki fiyatının yaklaşık %50 yükselmesini ve üretimi olan ortalama ortamlarda (örneğin 4$’lık içki fiyatının 10$’a çıkmasını) kapsıyor. Bu artış, kolera, karaciğer hastalıkları, trafik kazaları ve kanser gibi hastalıklarda önemli azalmalar sağlayabilir.

Avrupa bağlamında tütün ürünlerinde vergi artışı başarılı sonuçlar verirken, Avrupa’da yalnızca 28 ülke alkollü içeceğe vergi uyguluyor. 

Neden önemli?

• Yılda yaklaşık 2,6 milyon kişi alkol nedeniyle, 8 milyon kişi ise sağlıksız beslenme nedeniyle ölüyor.

• Sağlık vergileri, sağlık sistemlerini güçlendirip NCD (kronik hastalık) yükünü azaltabilir.

• Gelir düşen ülkeler için (örneğin ABD, gelişim yardımlarını azalttığı için) finansman kaynağı olabilir