Fiti: “Savaşın gölgesinde yeni enflasyon dalgası geliyor, müdahale gecikmemeli”

Ortadoğu’da İran ve İsrail arasında tırmanan yeni askeri çatışma, yalnızca bölgeyi değil tüm dünyayı ekonomik açıdan etkileme potansiyeli taşıyor. Akademik çevreler bu durumu dikkatle izlerken, Kuzey Makedonya Bilim ve Sanat Akademisi üyesi ve ekonomist Taki Fiti, gelişmelerin küresel ekonomide ciddi dalgalanmalara neden olacağına işaret etti.

Fiti’ye göre, oluşan bu riskli jeopolitik ortam petrol, enerji, gıda fiyatları ve tedarik zincirlerini doğrudan etkileyecek. Tüm bu faktörler Kuzey Makedonya dahil olmak üzere birçok ülkede enflasyon baskısını yeniden artırabilir.

“Bu kriz ortamı doğrudan enflasyona yansıyacak. Enerji maliyetleri artacak, ithalat baskısı büyüyecek ve halkın satın alma gücü zayıflayacaktır,” diyen Fiti, hükümete fiyatlara doğrudan müdahale yerine dolaylı ekonomik tedbirler alması çağrısında bulundu.

Özellikle Rekabet Koruma Komisyonu’nun piyasalarda etkin denetim yapması gerektiğini vurgulayan Fiti, “Bu kurum sadece şikâyet geldiğinde değil, kendi inisiyatifiyle de harekete geçmeli. Piyasalarda tekelci davranışları ve baskın piyasa pozisyonlarını engellemekle yükümlü. Bu kurum rekabetin, serbest girişimin ve fiyat istikrarının güvencesidir,” ifadelerini kullandı.

Öte yandan, İran-İsrail çatışmasının etkisi uluslararası piyasalarda şimdiden görülmeye başladı. Dünya borsaları dalgalı seyrini sürdürürken, ABD doları son üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Uzmanlar, petrol ürünlerinde de sert fiyat artışları bekliyor.

Bu gelişmelerin etkisi Kuzey Makedonya’da da hissediliyor. Mayıs ayında ülkedeki yıllık enflasyon oranı %3,3’e yükselirken, yılın ilk beş ayındaki ortalama enflasyon %3,7 oldu. Sadece gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışı ise bir önceki aya göre %4,1 olarak kaydedildi.

Ekonomi Bakanı Durmişi’nin açıklamasına göre, temel gıda ürünlerindeki fiyat hareketlerini izlemek için Devlet Piyasa Denetim Kurumu’nun son denetim raporları yakında hükümet toplantısında değerlendirilecek. Bakanlık, gerekli görülmesi halinde fiyatlara yönelik yeni müdahale kararlarının alınabileceğini belirtti.

Jeopolitik belirsizliklerin arttığı bu dönemde, ekonomik kurumların hızlı ve etkin refleks göstermesi kritik önem taşıyor.