Sessiz katil gözlerde ortaya çıkıyor! Uzmanlar anlattı

İngiltere merkezli Moorfields Göz Hastanesi’nden uzmanlar, yüksek kolesterolün ilk işaretlerinin göz çevresinde ortaya çıkabileceğini vurguladı.

Göz kapaklarında görülen sarımsı yağ birikintileri, yani ksantelazma, yalnızca estetik bir sorun değil, aynı zamanda kalp ve damar sağlığını tehdit eden önemli bir uyarı sinyali.

Gözlerdeki İlk İşaret: KsantelazmaYüksek kolesterolün en dikkat çekici belirtilerinden biri, göz kapaklarında veya çevresinde oluşan sarımsı, yumuşak yağ birikintileri.

Tıbbi literatürde “ksantelazma” olarak bilinen bu birikintiler, genellikle üst ve alt göz kapaklarının burun köküne yakın bölgelerinde beliriyor.

İngiltere Ulusal Sağlık Servisi (NHS) verilerine göre, ksantelazma, yüksek kolesterol seviyelerinin yanı sıra yaşa bağlı makula dejenerasyonu, retinal ven tıkanıklığı ve korneal arkus gibi ciddi göz hastalıklarının habercisi olabiliyor. Özellikle 45 yaş altındaki bireylerde görülen bu durum, genetik yatkınlık veya ailesel hiperkolesterolemi gibi ciddi sağlık sorunlarına işaret edebilir.

Londra Üniversitesi’nden kardiyolog Prof. Dr. John Betteridge, “Ksantelazma, estetik bir kusurdan çok daha fazlası. Bu birikintiler, damar duvarlarında kolesterol plaklarının oluştuğunun göstergesi olabilir. Erken teşhis, kalp krizi veya felç gibi hayati riskleri önlemek için kritik önem taşıyor” dedi.

Betteridge, bu belirtilerin fark edilmesi halinde derhal bir doktora başvurulmasını önerdi.

BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR NE DİYOR?

Yüksek kolesterolün göz sağlığı üzerindeki etkileri, son yıllarda bilim dünyasının dikkatini çekti.

British Journal of Ophthalmology’de yayınlanan bir çalışma, ksantelazma görülen bireylerde kalp-damar hastalığı riskinin %48 daha yüksek olduğunu ortaya koydu.

Araştırma, ksantelazmanın, kanda kötü kolesterol (LDL) seviyelerinin yüksek olduğunun ve damar sertliği (ateroskleroz) riskinin arttığının bir göstergesi olduğunu vurguladı. Ayrıca, American Heart Association tarafından yapılan bir başka çalışma, yüksek kolesterolün retinada yağ birikintilerine yol açarak görme kaybına neden olabileceğini gösterdi. Bu birikintiler, özellikle trigliserit seviyeleri 500 mg/dL’nin üzerinde olan hastalarda retina tabakasını süt beyazı bir görünüme sokabildi.

UZMAN GÖRÜŞLERİ: ERKEN MÜDAHALE HAYAT KURTARIR

ABD’deki Mayo Clinic’ten kardiyolog Dr. Francisco Lopez-Jimenez, yüksek kolesterolün genellikle belirti vermeden ilerlediğini, ancak göz çevresindeki değişikliklerin erken teşhis için önemli bir ipucu sunduğunu belirterek, “Kolesterol, damar duvarlarında birikerek kalp krizi, inme ve periferik arter hastalığı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Göz kapaklarındaki sarı plaklar, bu sürecin görünür bir yansımasıdır” dedi.

Lopez-Jimenez, düzenli kan testlerinin yanı sıra göz muayenelerinin de kolesterol takibinde önemli bir rol oynadığını ekledi.

Türkiye’den İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Şekip Altunkan ise, “Kolesterol yüksekliği, genetik faktörler, sağlıksız beslenme, hareketsiz yaşam tarzı ve stres gibi nedenlerle ortaya çıkabilir. Göz çevresindeki ksantelazma, özellikle genç bireylerde görüldüğünde, mutlaka kan lipid profili testiyle değerlendirilmelidir,” uyarısında bulunuyor. Altunkan, kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak için lifli gıdalar, zeytinyağı ve omega-3 açısından zengin balık tüketiminin önemine dikkat çekti.

KOLESTEROLLE MÜCADELE İÇİN ÖNERİLER

Uzmanlar, yüksek kolesterolün önlenmesi ve kontrol altına alınması için yaşam tarzı değişikliklerinin kritik olduğunu vurguladı.

Amerikan Kalp Derneği, haftada en az 150 dakika orta yoğunluklu egzersiz yapılmasını önerdi.

Tempolu yürüyüş, yüzme veya bisiklet gibi aktiviteler, iyi kolesterol (HDL) seviyelerini artırırken kötü kolesterolü (LDL) düşürmeye yardımcı oldur. Ayrıca, doymuş yağ ve trans yağ içeren gıdalardan uzak durmak, kırmızı et yerine beyaz et veya balık tercih etmek ve lifli gıdalara ağırlık vermek kolesterol yönetiminde etkili.

Zeytinyağı, yulaf ezmesi, elma ve kuru erik gibi besinler, kolesterolün bağırsaklarda emilimini azaltarak kan lipid seviyelerini dengelemeye katkıda bulundu.

Dr. Lopez-Jimenez, “Beslenme alışkanlıklarınızı değiştirmek, kolesterol seviyelerini %15-20 oranında düşürebilir. Ancak genetik yatkınlık varsa, ilaç tedavisi de gerekebilir” dedi.

GÖZLERİNİZİ DİNLEYİN

Yüksek kolesterol, sessiz bir tehlike olarak vücutta sinsice ilerleyebilir. Ancak göz çevresindeki sarımsı lekeler, bu tehlikenin erken bir uyarısı olabilir.

Uzmanlar, 20 yaşından itibaren her beş yılda bir kolesterol testi yaptırılmasını ve göz muayenelerinin ihmal edilmemesini önerdi.