AB’den yolcu haklarında tarihi reform: Tazminat, yardım ve şeffaflıkta yeni dönem
Yeni düzenlemeler yalnızca AB ülkelerini değil, AB’ye uçuş yapan diğer ülkelerin yolcularını da kapsıyor. Yani Kuzey Makedonya, Sırbistan, Karadağ gibi AB dışı ülkelerden AB’ye seyahat eden yolcular da bu haklardan yararlanabilecek.
Avrupa Birliği ulaştırma bakanları, hava yolu yolcularının haklarına dair önemli bir reform üzerinde siyasi uzlaşıya vardı. Yeni düzenlemelerle birlikte, 2004 yılından beri yürürlükte olan mevcut kuralların yerini alacak kapsamlı bir sistem getiriliyor. Bu sistem yolculara daha güçlü haklar tanıyacak ve havayollarının yükümlülüklerini netleştirecek.
Yeni düzenleme kapsamında yolculara 30’dan fazla yeni hak sağlanacak. Bunlar arasında en dikkat çekenlerden biri, uçuş iptali durumunda yolcunun üç saat içinde alternatif bir ulaşım hakkına sahip olması. Havayolu şirketi bu süre içinde çözüm sunmazsa, yolcu kendi ulaşımını sağlayabilecek ve bilet fiyatının dört katına kadar ücret iadesi talep edebilecek.
Ayrıca gecikme ve iptallerde ödenecek tazminat miktarları da yeniden belirlendi. 3.500 kilometreye kadar olan uçuşlarda dört saatten fazla gecikme durumunda 300 euro, daha uzun mesafeli uçuşlarda altı saatten fazla gecikme halinde 500 euro tazminat ödenecek. Uçuşun kalkışına 14 günden az süre kala yapılan iptallerde, havayolu yolcuya otomatik olarak tazminat ödemek ve işlemleri kolaylaştırmak için önceden doldurulmuş başvuru formları sunmak zorunda olacak.
Yeni kurallarda dikkat çeken bir diğer değişiklik, yolcunun gidiş uçuşunu kullanmaması halinde dönüş bileti hakkını kaybetmesine neden olan “no-show” uygulamasının kaldırılması oldu. Artık havayolları bu nedenle yolcunun dönüş uçuşuna binmesini engelleyemeyecek.
Yolculara sağlanacak yardım ve hizmetler de daha açık şekilde tanımlandı. Uçuşun gecikmesi ya da iptal edilmesi halinde yiyecek, içecek ve konaklama gibi desteklerin sunulması zorunlu hale geliyor. Uçağın pistte uzun süre beklemesi durumunda ise yolcular en geç üç saat içinde uçaktan indirilecek.
Şikâyet süreçlerinde de değişiklik yapıldı. Yolcular, yaşadıkları sorunlar için altı ay içinde başvuru yapabilecek, havayolu şirketleri ise 14 gün içinde yanıt vermek zorunda olacak. Bu yanıt, ya doğrudan ödeme ya da gerekçeli bir açıklama şeklinde olacak.
Ayrıca el bagajı ile ilgili şeffaflık artırılacak. Özellikle düşük maliyetli havayolu firmalarının uyguladığı el bagajı ücretleriyle ilgili sınırlamalar getirilmesi planlanıyor. Bu konuda net kuralların belirlenmesiyle yolcuların ücretsiz taşıyabileceği temel bagaj hakları güvence altına alınacak.
Yeni düzenlemeler yalnızca AB ülkelerini değil, AB’ye uçuş yapan diğer ülkelerin yolcularını da kapsıyor. Yani Kuzey Makedonya, Sırbistan, Karadağ gibi AB dışı ülkelerden AB’ye seyahat eden yolcular da bu haklardan yararlanabilecek. Bu, özellikle bölge halkı açısından önemli bir gelişme olarak görülüyor.
Şu anda Avrupa Parlamentosu’nun ikinci oylamasına sunulacak olan yasa tasarısı, herhangi bir değişiklik olmadan kabul edilirse 2026 yılında yürürlüğe girecek. O zamana kadar mevcut yönetmelikler geçerli olmaya devam edecek. Yeni sistemin devreye girmesiyle, yolcu hakları konusunda Avrupa’da çok daha net, şeffaf ve yolcu dostu bir dönem başlayacak.
