Yaz sıcağında sessiz katil! Kronik hastalıklar alevleniyor

Kalp, diyabet, yüksek tansiyon ve solunum yolu hastalıkları gibi kronik rahatsızlıkları bulunanlar, aşırı sıcakların yol açtığı sağlık risklerine karşı daha savunmasız.

Bilimsel araştırmalar ve dünya çapında uzmanların görüşleri, sıcak hava dalgalarının bu grup üzerindeki yıkıcı etkilerini gözler önüne serdi.

Uzmanlar, kronik hastaların sıcak havalarda hayati önem taşıyan önlemlere dikkat etmesi gerektiğini vurguladı.

AŞIRI SICAKLARIN KRONİK HASTALAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Aşırı sıcaklar, vücudun ısı düzenleme mekanizmasını zorlayarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Özellikle kalp-damar hastalıkları, yüksek tansiyon, diyabet ve nörolojik rahatsızlıkları olan bireylerde sıcaklık artışları, hayati riskleri tetikleyebildi.

Singapur Ulusal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Jason Lee’nin liderliğinde yapılan bir araştırma, kronik hastalıklar için kullanılan bazı ilaçların, vücudun sıcaklık direncini azalttığını ortaya koydu.

Kan sulandırıcılar, tansiyon ilaçları, Parkinson ve Alzheimer tedavisi için kullanılan bazı ilaçlar ile kemoterapi ilaçları, terleme ve kan akışını düzenleme yeteneğini körelterek hastaları sıcaklık stresine daha açık hale getirdi. Bu durum, sıcak çarpması ve dehidrasyon riskini artırdı.

The Lancet Planetary Health dergisinde yayımlanan bir çalışma, aşırı sıcakların kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölüm riskini %10-15 oranında artırdığını gösterdi. Özellikle 65 yaş üstü bireylerde ve kalp yetmezliği gibi kronik rahatsızlıkları olanlarda bu risk daha yüksek.

Avustralya’daki Monash Üniversitesi’nden yapılan başka bir araştırma, sıcaklıkların 35°C’yi aştığı günlerde kalp krizi ve inme vakalarında %20’ye varan artışlar gözlendiğini bildirdi.

UZMANLARDAN UYARI: “SICAKLIK KALBİ YORUYOR”

ABD’deki Cleveland Clinic’ten kardiyolog Prof. Dr. Steven Nissen, aşırı sıcakların kalp üzerindeki etkilerine dikkat çekti:

“Sıcak havalarda vücut, terleme yoluyla serinlemeye çalışırken kan damarları genişliyor ve kan basıncı düşebiliyor. Bu, kalbin daha hızlı çalışmasını gerektiriyor. Kronik kalp hastaları için bu durum, kalp krizini tetikleyebilir.”

Nissen, kalp hastalarının fiziksel aktivitelerini sabah erken veya akşam serin saatlere kaydırmasını önerdi.

Harvard Tıp Fakültesi’nden kardiyolog Dr. Michelle Albert ise özellikle yaşlı bireylerin ve kalp rahatsızlığı olanların sıcak hava dalgalarında daha dikkatli olması gerektiğini vurguladı:

“Vücudun sıvı kaybı, kanın koyulaşmasına ve damar tıkanıklığı riskinin artmasına yol açabilir. Bu, özellikle kalp yetmezliği olan hastalarda ciddi komplikasyonlara neden oluyor.”

Albert, kronik hastaların bol su tüketmesi ve serin ortamlarda vakit geçirmesi gerektiğini belirtti.

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), gece sıcaklıklarının da büyük bir tehlike oluşturduğuna dikkat çekti. WMO’nun raporuna göre, gece sıcaklıklarının yüksek seyretmesi, vücudun dinlenme ve toparlanma sürecini engelleyerek kalp krizi ve ölüm riskini artırdı. Özellikle yaşlılar ve kronik hastalar, bu durumdan en çok etkilenen gruplar arasında yer aldı.

KRONİK HASTALAR İÇİN HAYATİ ÖNERİLER

Uzmanlar, kronik hastalığı olan bireylerin sıcak havalarda sağlıklı kalabilmek için şu önlemleri almasını önerdi.

Bol Sıvı Tüketin: Günde en az 2-3 litre su içerek dehidrasyonu önleyin. Şekerli ve kafeinli içeceklerden uzak durun.

Serin Ortamlarda Kalın: Mümkünse klimalı alanlarda vakit geçirin ve öğle saatlerinde (10:00-14:00) dışarı çıkmaktan kaçının.

Hafif Giysiler Giyin: Nefes alan, pamuklu kıyafetler tercih ederek vücut ısınızı dengeleyin.

İlaçlarınızı Kontrol Edin: Tansiyon veya kalp ilaçlarınızın dozunu doktorunuzla değerlendirin.

Belirtileri Ciddiye Alın: Göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş dönmesi veya çarpıntı gibi belirtilerde hemen bir sağlık kuruluşuna başvurun.

İKLİM KRİZİ VE ARTAN RİSKLER

İklim değişikliği, sıcak hava dalgalarının sıklığını ve şiddetini artırarak kronik hastalar için riskleri daha da büyüttü.

İklim bilimci Johan Rockström, küresel ısınmanın atmosferde biriken enerjiyi artırdığını ve bu durumun daha sık ve yoğun sıcak hava olaylarına yol açtığını belirtti. Rockström, “Eğer mevcut trend devam ederse, 20 yıl içinde 1,5 derece sınırını aşacağız. Bu, ekosistemlerin çöküşü ve sağlık risklerinin katlanarak artması anlamına geliyor” uyarısında bulundu.

Avrupa’da yaşanan sıcak hava dalgasında 70 bin kişinin hayatını kaybetmesi, bu tehdidin ciddiyetini ortaya koydu.

Türkiye’nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzası, sıcak hava dalgalarına karşı en hassas bölgelerden biri olarak öne çıktı.

BİLİNÇLİ ÖNLEMLER HAYAT KURTARIR

Aşırı sıcaklar, kronik hastalığı olan bireyler için sadece rahatsızlık değil, aynı zamanda hayati bir tehdit oluşturdu.

Bilimsel araştırmalar ve uzman görüşleri, sıcak havalarda alınacak basit ama etkili önlemlerin önemini vurguladı.

Kronik hastaların doktorlarıyla iletişim halinde olması, sıvı tüketimine dikkat etmesi ve sıcak saatlerde dışarı çıkmaktan kaçınması, ciddi sağlık sorunlarının önüne geçebilir.

İklim krizinin etkileri artarken, bireysel farkındalık ve bilinçli önlemler hayati önem taşıdı.