Nakit mi, kart mı - hangisi daha hızlı harcanır?
Psikolojik veya pratik olarak, parayı saklama ve harcama biçimimiz, onun cebimizden veya hesabımızdan ne kadar çabuk kaybolacağını etkiliyor.
Kimileri nakit taşıdıklarında daha dikkatli olduklarını söylerken, kimileri de kartın harcamalarını daha iyi takip etmelerine yardımcı olduğunu söylüyor.
Ancak soru şu: Parayı fiziksel olarak cüzdanımızda tuttuğumuzda mı yoksa dijital olarak, kartta tuttuğumuzda mı daha hızlı harcıyoruz?
Ekonomistlere göre, parayı kağıt formundayken ve ekrandaki sanal sayılar halindeyken deneyimleme şeklimiz temelde farklıdır. Uzmanlar "kartla ödeme yaptığımızda, 'ödeme acısı' diye bir an olmuyor. Başka bir deyişle, paranın gittiğini hissetmiyoruz. Öte yandan, nakitte, verdiğimiz her denar bir şey kaybettiğimiz izlenimini yaratıyor. Harcamadan önce düşünmemizi sağlıyor" diyor.
Psikologlar buna "finansal ayrışma" adını veriyor; harcama ile kayıp hissi arasında doğrudan bir bağlantı yok. Karttaki para çoğu zaman soyut bir şey olarak deneyimlenirken, banknotlar ve madeni paralar değerlerinin farkındalığını harekete geçirir.
Avrupa'nın birçok ülkesinde yapılan bir araştırma, ortalama bir tüketicinin kartla ödeme yaptığında nakite kıyasla yüzde 30'a kadar daha fazla harcama yaptığını ortaya koydu. Özellikle temassız kartlarda, yani ödeme tek dokunuşla yapıldığında, düşünmeye zaman kalmıyor.
Sonuç olarak evrensel bir kural yoktur. Bazıları için nakit, satın almadan önce iki kere düşünmeyi hatırlatan bir şey. Diğerleri içinse kart, her harcamayı doğru bir şekilde takip etmeye yarayan bir araçtır.
